![](/media/lib/485/n-teleskop-7766986f31add8d2309c21766d3f333c.jpeg)
Jak zważyć galaktyki na potrzeby największych przeglądów nieba?
11 stycznia 2022, 05:34NCBJ koordynuje polski udział w największym w dotychczasowej historii przedsięwzięciu astronomii obserwacyjnej. W polu widzenia teleskopu budowanego w Chile znajdzie się jednorazowo obszar 40-krotnie większy od tarczy Księżyca. Obserwacje zaplanowane na 10 lat dostarczą m.in. danych o obiektach zmiennych. Naukowcy z NCBJ z zespołu ASTROdust już dziś przygotowują algorytmy, które wzbogacą zestaw informacji pozyskanych z obserwacji.
![](/media/lib/485/n-thera-5219d713ad2ededf7586bef7acd0d2c8.jpg)
Człowiek i pies – pierwsze znane ofiary gigantycznej erupcji Thery
10 stycznia 2022, 10:36Na tureckim wybrzeżu odkryto pierwsze znane ofiary jednej z największych katastrof naturalnych, jakich doświadczyła ludzkość. Archeolodzy z Turcji, Izraela i Austrii znaleźli szkielet psa i człowieka, których zabiło tsunami, jakie powstało po wybuchu wulkanu na Therze (Santorini).
![](/media/lib/485/n-2021-a3a695ef1f402d40b5b3f303b7d6d93a.jpg)
To, co najważniejsze. Nasz subiektywny przegląd osiągnięć naukowych minionego roku
4 stycznia 2022, 17:45Nowy gatunek człowieka, polska mumia w ciąży, regeneracja (niemal) całego ciała czy pierwszy lot śmigłowcem na innej planecie to przykłady nielicznych fascynujących badań i osiągnięć naukowych, o których poinformowaliśmy w minionym roku. Oto nasz subiektywny wybór tego, co najbardziej interesujące i najważniejsze w nauce 2021. Dla zainteresowanych bardziej szczegółowym poznaniem tematu publikujemy odnośniki do naszych oryginalnych informacji.
![](/media/lib/485/n-zalew-siemianowka-b94e61f1ffc49f1e7aea338c3ae06a03.jpg)
Podlaskie: biolodzy wykorzystują monitoring akustyczny do badania nocnej migracji ptaków nad zalewem Siemianówka
4 stycznia 2022, 17:30Biolodzy z Uniwersytetu w Białymstoku (UwB) wykorzystują monitoring akustyczny do badania nocnej migracji ptaków nad zalewem Siemianówka. Chcą sprawdzić, czy istnieje zależność między liczbą zarejestrowanych ptasich głosów a odłowami w sieci ornitologiczne, prowadzonymi w ramach obozu obrączkowania ptaków Akcja Siemianówka.
![](/media/lib/484/n-suttonhoo-30ac4e990ae9f219b6ad9489d1a3bf44.jpg)
To tam powstały skarby z Sutton Hoo? Niedaleko królewskiego grobowca znaleziono warsztaty
3 stycznia 2022, 11:07W pobliżu Rendelsham w Suffolk znaleziono warsztaty, w których mogła powstać część skarbów odkrytych w Sutton Hoo. Warsztaty położone są zaledwie o 5 kilometrów od Sutton Hoo. Prace archeologiczne podjęto tam po tym, gdy w ramach pilotażowego projektu „Rendlesham Revealed”, prowadzonego w latach 2008–2017, znaleziono ślady anglosaskiej rezydencji królewskiej.
![](/media/lib/484/n-oslo1-40981785b572ee1e0fbe0c8135af7f67.jpg)
W centrum Oslo znaleziono kość i kij pokryte runami oraz łacińskim napisem
31 grudnia 2021, 13:52W centrum Oslo archeolodzy znaleźli dwa obiekty pokryte pismem runicznym. Jeden z nich został wykonany z kości i jest to pierwsza od ponad 40 lat kość z runami znaleziona w stolicy Norwegii. Drugi przedmiot to kij, na którym widnieje tekst spisany runami oraz tekst po łacinie. Odkryć dokonano niedaleko miejsca, gdzie niedawno znaleziono niezwykłą tajemniczą figurkę z koroną na głowie i sokołem na ramieniu.
![](/media/lib/484/n-amenhotep1agoto-a8741dbe093df9fdad3b5365a72104fc.jpg)
Mumia „cyfrowo rozwinięta”. Uczeni zbadali tomografem nierozwiniętą dotychczas mumię Amenhotepa
29 grudnia 2021, 10:08Amenhotep I rządził Egiptem w latach 1525–1504 p.n.e. Jego mumia to jedna z niewielu egipskich mumii królewskich, które nie zostały rozwinięte przez egiptologów. Egipscy specjaliści z Uniwersytetu w Kairze oraz Ministerstwa Turystyki i Starożytności poinformowali właśnie o jej cyfrowym „rozwinięciu” za pomocą tomografii komputerowej. Dzięki temu chcieli poznać wygląd faraona, jego stan zdrowia w momencie zgonu, przyczynę śmierci oraz styl mumifikacji.
![](/media/lib/484/n-blazar-3dbb7371cf8901b851dbcdf6ac16fc39.jpg)
Dwa najpotężniejsze detektory neutrin zarejestrowały sygnał z rozbłysku tego samego blazara
28 grudnia 2021, 11:54Naukowcy z Obserwatorium Neutrin IceCube na Biegunie Południowym poinformowali o zarejestrowaniu przed trzema tygodniami neutrino o energii 172 TeV. Cztery godziny później teleskop Baikal-GDV, znajdujący się w wodach jeziora Bajkał, zarejestrował nadchodzące z tego samego kierunku neutrino o energii 43 TeV. Dla porównania warto wiedzieć, że maksymalna energia cząstek rozpędzanych w Wielkim Zderzaczu Hadronów ma wynieść 7 TeV.
![](/media/lib/483/n-exomars-2c69afccf443bbae7f99cf123a8a8741.jpg)
Zaskakujące odkrycie na Marsie. Woda w jednym z największych kanionów Układu Słonecznego
17 grudnia 2021, 17:26Krążący na orbicie Marsa pojazd ExoMars Trace Gas Orbiter odkrył ślady dużych ilości wody w centrum jednego z największych kanionów Układu Słonecznego, Valles Marineris. O ile samo odkrycie wody na Marsie nie jest zaskoczeniem – wiemy, że znajduje się ona w pobliżu biegunów – to jej istnienie tak blisko równika zaskoczyło naukowców. Jeśli odkrycie się potwierdzi, może znakomicie ułatwić załogową eksplorację Czerwonej Planety.
![](/media/lib/294/n-krowy-ecaa91bae5e2f0a899510a571964d2b0.jpeg)
Chińczycy jedzą więcej mięsa, a zanieczyszczone powietrze zabija dodatkowych 75 000 osób rocznie
17 grudnia 2021, 13:15Zmiana zwyczajów kulinarnych wśród Chińczyków i spożywanie większej ilości mięsa przyczynia się do 75 000 przedwczesnych zgonów z powodu zanieczyszczenia powietrza w Państwie Środka. Badania naukowców z University of Exeter są pierwszymi, w ramach których przeanalizowano, jak zmiany diety w Chinach w latach 1980–2010 wpłynęły na zwiększenie emisji amoniaku oraz jaki miało to wpływ na ludzkie zdrowie.